به گزارش کمیتهی اطلاع رسانی انجمن عکاسان ایران، سارا زند وکیلی در این برنامه حرفهایش را با این موضوع که چگونه عکاسان میتوانند با بخشهای دیگر بدنه عکاسی شکل دیگری برخورد کنند و رویکردهای متفاوتی از برخورد هنری داشته باشند، آغاز کرد و گفت: پایان نامه من با عنوان «تحلیل کارکردهای عکسهای شخصی کاربران در شبکههای اجتماعی مجازی» بود. نمونهای است که با عکسها به عنوان یک فرآورده عکاسی برخورد کرده و کارکردهای اجتماعی و فرهنگی عکسها را تحلیل میکند. دو عبارت مهم در این عنوان وجود دارد؛ یکی عکسهای شخصی و دیگری شبکههای اجتماعی مجازی. عکسهای شخصی قبلا تحت عنوان عکسهای یادگاری، خانوادگی و حتا عکسهای آماتوری معروف بود. عکسهای شخصی گروهی از عکسها هستند که در میان عامه مردم به مثابه یک کنش اجتماعی عمومی دلالت میکنند و جزو جدایی ناپذیری از تجربه فردی و اجتماعی انسانهایی هستند که در این عصر متمدن زندگی میکنند.
او افزود: این عکسها که ممکن است خیلی اوقات نادیده گرفته شوند، بخش بزرگی از بدنه عکاسی را تشکیل میدهند و همیشه به عنوان ژانری که هیچ دخلی به عکاسی هنری نداشت، از سوی منتقدها و محققهای عکاسی نادیده گرفته میشدند، ولی در حال حاضر، چه از لحاظ ویژگیهای زیباییشناختی و همین طور ویژگیهای فرهنگی – اجتماعی و تاریخی توجهی دوباره به آنها میشود
زند وکیلی عنوان کرد: شبکههای اجتماعی مجازی (مثل فیس بوک) نسل جدیدی از پایگاههای اینترنتی هستند که کاربرها در آنها میشوند و حلقههای ارتباطی تشکیل میدهند و اطلاعاتی از خود در اختیار دیگران میگذارند.
سپس نمونهای از پروفایل (نمایه شخصی) به نمایش گذاشته شد و زند توضیح مفصلی درباره آن داد و گفت: پروفایل بستر یا خانهای است که به کاربر تعلق دارد و مجموعهای از دادهها و رفتارهای آنلاین آن به طور روزمره منعکس میشود و یک هویت مجازی از خود در آن ترسیم میکند. نمایش عکسها و واکنش نشان دادن به آنها جزو فعالیتهای جذاب و دوست داشتنی است و علت آن اینکه خوانش عمومی عکسها سریعتر و آسانتر صورت میگیرد. عکس بازنمایی واقعیت را انجام میدهد. در فضای مجازی عکسهای شخصی پل ارتباطی بین فضای مجازی و فضای واقعی هستند.
او افزود: لازم است از سال ۲۰۰۰ به بعد و در قرن جدید توجهی دوباره به عکس شخصی صورت گیرد و به گونهای جدید با آن برخورد شود. به این دلیل که این عکسها به واسطه پدیدهای نسبتا جدید به اسم دیجیتالیزه شدن و به وجود آمدن فضاهای بیسابقهای برای نمایش و تعامل بسیار سریعشان تغییر و تحول بسیاری پیدا کردند و تحت تاثیر شیوه جدید زندگی مجازی ما قرار گرفتند. مهمترین خصلت آن رسانه یی شدن کنشهای ارتباطی بین ما انسان هاست و این عکسها که قبلا در آلبومهای خانوادگی و به طور کلی در فضاهای خصوصیتر دیده میشد، امروزه از فضاهای داخلی بیرون آمدند و در دسترس عموم قرار گرفتند و اینها منابع باارزشی هستند که اطلاعات خوبی را از لایههای درونیتر فرهنگ در اختیار عموم قرار میدهند، بویژه در اجتماعاتی مثل اجتماع ایرانی که همیشه حصار محکمی بین فضای درونی و بیرونی بوده است.
زند وکیلی همچنین عنوان کرد: اما موضوع مورد مطالعه خودم کارکردهای اجتماعی عکسهای شخصی است. ضمن استفاده از کتاب بوردیو، برای اینکه بتوانم مقوله بندی منسجمتری از کارکردها به دست بیاورم، به الگوی زمانی رومن، زبانشناس سوئدی، مراجعه کردم. از شش کارکردی که رومن برای زبان تعریف کرده، چهار تای آن را به کارکردهای عکسهایی که مد نظرم بود، تطبیق دادم؛ کارکرد هویتی، کارکرد ارتباطی، کارکرد خاطرهیی، کارکرد کنشی یا انگیزشی. روش تحقیق من، روش کیفی به اسم خودمردم نگاری مجازی بود.
او برای توضیح کارکرد هویتی این پرسش را مطرح کرد که عکسهای شخصی به چه شیوههایی در خدمت بازنمایی خود مجازی درمی آیند و گفت: منظور از بازنمایی خود در شبکههای اجتماعی مجازی، نحوه بیان خود است. در تصویری که در پروفایلمان ارایه میدهیم و مجموعه تعاملات مجازی که با دیگران داریم. من درباره توضیح و توصیف این رفتارهای بیانگرانه بهویژه در سطح تصویری بیش از همه از نظر روانشناسی اجتماعی اروینگ گافمن استفاده کردهام که اساس آن بر این است که صحنه ارتباطات رودررو در انسانها را به صحنه تئاتر تشبیه میکند که همه ما به عنوان تعامل کنندگان، بازیگران آن صحنه هستیم و با شیوهها و ترفندهای مختلف چه آگاهانه و چه ناآگاهانه تصویر خودمان را در این مراودات شکل میهیم.
زند وکیلی اظهار کرد: بازنمایی فقط نمایاندن نیست؛ تلفیقی آگاهانه از کنش نمایاندن و نهان ساختن خودمان است. شیوههای بازنمایی خود در شبکههای اجتماعی میتواند به صورت مبهم نمایی و تمایز شخصی باشد. مبهم نمایی نیت القای حس فاصله، دسترس ناپذیری، رازورزی و جذابیت ناشی از آن است. تمایزبخشی کار دیگری است که انسانها دوست دارند در مراودات داشته باشند و تصویری خاص از خود ارایه دهند و دلیل آن میل به ساختن یک هویت متمایز از دیگران است. کارکردهای هویتی را به چهار بخش تقسیم کردهام؛ بازنمایی خود شخصی، بازنمایی خود وابسته به دیگری، بازنمایی خود حرفه یی، بازنمایی خود در قالب مروج یک مسلک فکری.
او در ادامه افزود: کارکرد ارتباطی عکسهای شخصی از آنجایی اهمیت فوق العادهای دارد که اساسا فلسفه وجودی نمایش این عکسها بر کنشهای ارتباطی بین آدمها استوار است. کارکرد کنشی یا انگیزشی: تنها کارکردی است که هیچ سابقهای را در گذشته نمیتوان در ژانر عکاسی شخصی تا پیش از ظهور دیجیتال و رسانه یی شدن تعاملات اجتماعی برایش پیدا کرد.
زند وکیلی سخنرانی خود را با توضیحی درباره کامنتهای عکسها به پایان رساند و گفت: کامنتها محفلی برای آغاز گفتوگو میشود و خود عکس از محوریت خارج میشود و عکس بهانهای برای شروع رابطه بوده است. در واقع زبان نوشتار زبان عکس را کامل میکند.
برگرفته : عکس آنلاین