سالها است مشتاقان هنر عکاسی در جستجوی یافتن مرجعهایی معتبر و کم اشکال
در حوزه علم عمومی عکاسی هستند و جز کتابهای عکاسی یک و دو هنرستان که به
کوشش خوب «مجتبی آقایی» و «محمدرضا طهماسبپور» و در سال های اخیر «محمد غفوری» تدوین شده است، و کتاب فرهنگ عکاسی گردآوری «اسماعیل عباسی» منبع مطمئن دیگری درباره این حوزه از عکاسی در دست نداریم.
در نقطه مقابل، انتشار انبوهی کتاب
عامیانه که هویت و پشتوانه مشخصی ندارند و عموما در یک عنوان جذاب خلاصه
شدهاند که قرار است مخاطب را چند ساعته عکاس کنند! جای کتابهای عمومی خوب
در حوزه عکاسی را گرفتهاند و هنرجوی معصوم بینوا نیز در این برهوت دستش
به چیزی فراتر از این کتابهای پر غلط که صرفا به خاطر چیرگی بر بازار
نگاشته و منتشر شدهاند، نمیرسد.
انتشارات کتاب پرگار در تازهترین
محصول خود، فرهنگ تصویری عکاسی را که دیوید پرکل در سال ۲۰۱۰ گردآوری کرده،
منتشر کرده است؛ یکسان بودن اندازه کتاب منتشر شده با اثر لاتین و تبعیت
از فرم و صفحه آرایی و یونیفرم کتاب اصلی (به جز کاغذ کتاب) در اثر ترجمه
شده از ویژگیهای این اثر است. اندازه کتاب با هوشمندی در قطعی تنظیم شده
که امکان حمل و خوانش آن را در سفر، اتومبیل، تختخواب و... فراهم آورده و
از هیات رسمی کتابهای فرهنگ خارج شده است و از این رهگذر صمیمیت و همراهی
بیشتری را برای خواننده فراهم آورده است.
حسن دیگر این قطع و اندازه، اختصاص
هر صفحه کتاب به یک واژگان است که در کنار تصویر منتشر شده جستجوی خواننده
را بسیار آسان میکند. این امر در کنار صفحه آرایی مناسب کتاب (که شانیت یک
فرهنگ تصویری را حفظ میکند و در صفحاتی چون ۱۱۸، ۲۳۶ و ۲۶۶ به زیباترین
گرافیک ممکن میرسد) لذت خواندن این ترجمه را دوچندان میکند.
کتاب در همه چیز به اثر اصلی وفادار
است جز ضمیمه انتهایی اثر که در کتاب اصلی، با خوش سلیقگی بسیار روی کاغذ
گراف منتشر شده است و به خوبی مفهوم «ضمیمه جدا شده از متن» را از جهت بصری
تداعی میکند.
ترجمه کتاب حاصل کوشش کریم متقی، سونیا حکمتی و رضا شکری است که البته با محوریت کریم متقی صورت پذیرفته است. از کریم متقی
سخن بسیار باید گفت؛ معلم خوب عکاسی و انسان رنج کشیدهای که در این
سالها تمام وقت خود را صرف ترویج مبانی نظری عکاسی کرده است که این امر در
فضای بیانتفاع کار ترجمه که بعید میدانم حق الزحمه اثر از مبلغ چای و
سیگار و دوندگیهای مترجم بیشتر باشد، واقعا قابل ستایش است.
کریم متقی
در تبریز حلقه مشترک جمعی خیرخواه و اندیشمند است که در این سالها خدمات
ارزندهای در حوزه نشر داشتهاند. انتشار کتابهای متعدد و عمدتا جذاب که
عناوین و انتخاب آثار جهت ترجمه، خود گویای این نکته است که تلاش کریم و
حلقه دوستانش در تبریزدر پی ترویج تفکری بکر و عمدتا نامتعارف و غیر معمول
برای دانشجویان و علاقه مندان هنر عکاسی است، نمونه بارزی از این تفکر ویژه
است.
ترجمه مقالههای رابرت آدامز در
سالهای پیش تحت عنوان مجلد «زیبایی در عکاسی» و گردآوری فرهنگی
جریانشناسانه با حسن خوبدل در سال ۱۳۸۹ – کلمات عکاسی - که به جرات
میتوان گفت تنها کتاب مرجع برای شناخت سبکها و نهضتهای عکاسی است که
دشواریهای خوانش کتب تاریخی مشابه خود را ندارد و به صورت ردیف شده و منظم
و با زبانی ساده به تبیین موضوع میپردازد، از دیگر فعالیتهای اوست.
ترجمه کریم
در همه این آثار، برگردانی بیغل و غش و بیپیرایه است. او مشکل بارز
پیچیده گویی را ندارد و برگردانهایش به سلیسترین و بیادعاترین شکل ممکن
در پی انتقال معنی است. این مهم آنجا بیشتر به چشم میآید که از
دشواریهای اجتناب ناپذیر برگردان عبارات خاص در یک فرهنگ آگاه باشیم. امری
که در کتاب «فرهنگ مصور عکاسی» با خلاقیت فراوانی به آن پرداخته شده است.
مثلا؛ باید به صفحه ۱۳۴ و کلمه شراره معادل فلیر، و صفحه ۱۶۹ فراداه
معادل متادیتا، صفحه ۱۸۷ تنزلی به جای گرجوئیت، صفحه ۲۶۶ نوپردازی زهوار
به جای ریم لایت و... اشاره کرد.
در کتاب همچنین به عباراتی برخورد
میکنیم که مترجم از برگردان آنها به خاطر متداول شدن عنوان لاتین در
گفتگوهای عامیانه پرهیز کرده است. مثلا در سرفصل فیلتر عینا همین واژگان
مورد استفاده قرار گرفته، حال آنکه در جای دیگری از کتاب، واژه صافی به جای
فیلتر استفاده شده که این دوگانگی اگر وجودنداشت سودمندتر بود.
اگر از چاپ چند عکس بیکیفیت در
کتاب (نظیر عکسهای صفحات ۷۵ و ۹۳) و چند اشکال تایپی (نظیر صفحات ۱۸ و
شناسنامه کتاب) چشم پوشی کنیم، فرهنگ مصور عکاسی کتاب دوست داشتنی و مرجعی
مطمئن برای دانشجویان عکاسی است.
به قلم: کیارنگ علایی
کتاب هایی که توسط "
کریم متقی " ترجمه شده است ؛
1- ترجمه کتاب
زیبایی در عکاسی منتشر شد
2- ترجمه فرهنگ
مصور عکاسی منتشر شد
3- ترجمه کتاب
ارتباط بی واسطه با پرتره ها منتشر شد
4- ترجمه کتاب
کلمات عکاسی منتشر شد
5- ترجمه کتاب
درک عکس منتشر شد
6- ترجمه کتاب
کافکا و عکاسی منتشر شد
7- ترجمه کتاب
عکاس مینیمالیست منتشر شد